Ρεπουσσέ

Η λέξη Repousse είναι γαλλική και σημαίνει «φουσκωμένο». Στην Ελληνική Κοσμηματοποιία τα κοσμήματα ρεπουσσέ ονομάζονται φουσκωτά.

Η τεχνική Repousse

Η διαδικασία για την κατασκευή ενός αντικειμένου με ρεπουσσέ είναι μία  διαδικασία σφυρηλάτησης ενός μεταλλικού φύλλου στερεωμένο σε κάποιο υπόστρωμα πίσσας, ένα υλικό αρκετά μαλακό και ελαστικό ώστε να υποχωρεί στα χτυπήματα του σφυριού πάνω στα εργαλεία που μορφοποιούν το μέταλλο και να το συγκρατεί στη θέση του όσο αυτό δουλεύεται.

Μια τυπική συνταγή πίσσας για ρεπουσσέ είναι:
6 μέρη πίσσα Βουργουνδίας
8 μέρη γύψος
1 μέρος λινέλαιο

Η πίσσα λιώνεται σε σιδερένιο ταψί με μέτρια φλόγα, για να μην καεί, όταν ρευστοποιηθεί τελείως προστίθεται ο γύψος και ανακατεύεται εντελώς και τέλος προστίθεται το λινέλαιο.
Τις θερμές εποχές χρειάζεται μείωση του λαδιού ενώ τις ψυχρές μια μικρή αύξηση αυτού ώστε να διατηρείται η σωστή συνοχή του υλικού 

Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή της τεχνικής ρεπουσσέ, είναι σφυράκια, ζουμπάδες, καλέμια, σφραγίδες σχεδίων και μπολσόλια.

καλέμια μισοστρόγγυλα

Αυτά τα εργαλεία έχουν κεφαλές διαφόρων σχημάτων, για να δίνουν στον τεχνίτη την δυνατότητα να σφυρηλατεί ακριβέστερα τις λεπτομέρειες που απαιτεί το σχέδιο.

καλέμια ίσια

σφραγίδες σχεδίων

μπολσόνια

Οι ζουμπάδες που χρησιμοποιούνται στο ρεπουσσέ, έχουν στρογγυλεμένες κεφαλές, για να μην σχίζουν το φύλλο μετάλλου που σφυρηλατούν.

στρογγλεμένες κεφαλές

Τα εργαλεία αυτά συχνά κατασκευάζονται από τους ίδιους τους τεχνίτες, με βάση τις ανάγκες τους .

εξαρτήματα προσαρμογής σε σφυριά για δημιουργία φόντου 

Τα βήματα για να εφαρμόσουμε την τεχνική ρεπουσσέ, ( είναι τα εξής:

1) Ακουμπάμε το ανοπτημένο (μαλακό) φύλλο του μετάλλου, πάνω σε ένα υπόστρωμα το οποίο είναι ένα είδος σκληρής πίσσας.

2) Σχεδιάζουμε με ένα μολύβι, πάνω στο φύλλο, τις βασικές γραμμές του σχεδίου που θα δημιουργήσουμε.

3) Αρχίζουμε να χτυπάμε, με το ζουμπά το μέταλλο, στα σημεία που θέλουμε να φουσκώσουν. Η πίσσα που βρίσκεται από κάτω, έχει τέτοια υφή, ώστε να υποχωρεί με το χτύπημα του εργαλείου, αλλά και να είναι αρκετά συνεκτική, ώστε να κρατάει το σχήμα που παίρνει μετά το χτύπημα.

3) Χρησιμοποιώντας πιο λεπτοκαμωμένα εργαλεία, σφυρηλατούμε το μέταλλο στα πιο λεπτά και εξογκωμένα σημεία. Όλες τις παραπάνω εργασίες, τις κάνουμε χτυπώντας το μέταλλο από την πίσω όψη του για να το φουσκώσουμε.

4) Αναποδογυρίζουμε το φύλλο του μετάλλου, που έχει πάρει σε αδρές γραμμές τη μορφή του και αρχίζουμε να χτυπάμε με λεπτά εργαλεία την μπροστά όψη στα σημεία που θέλουμε να δημιουργηθεί υποχώρηση Η σφυρηλάτηση από την μπροστινή όψη, έχει ειδική ονομασία και λέγεται κοίλανση (Chasing)

5) Σε κάποια σημεία που θα χρειαστεί να αποτυπωθεί ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια, , θα χρησιμοποιήσουμε καλέμι και θα κάνουμε χάραξη.

6) Αφού δημιουργήσαμε το επιθυμητό ανάγλυφο, καθαρίζουμε το φύλλο μετάλλου από τις πίσσες, με πύρωμα και βάπτισμα σε  ένα αποξειδωτικό διάλυμα (που οι τεχνίτες ονομάζουν άσπριση) το οποίο συνήθως είναι διάλυμα θειικού οξέως 10% και νερού

7) Τέλος γυαλίζουμε το αντικείμενο